Uznany przez psychologa Stanleya Corena za najbardziej inteligentną rasę psów. Należąca do grupy psów pasterskich i zaganiających, zaklasyfikowana do sekcji psów pasterskich (owczarskich). Border collie to wrażliwy, ukierunkowany na współpracę z ludźmi, spostrzegawczy, bardzo bystry, niezmordowany, wymaga ekstremalnie dużo ruchu i zajęcia. Jego predyspozycje wymagają, aby praca, którą wykonuje, dawała mu radość i pozwalała wykazać się inicjatywą. Uważny i podatny na szkolenie, uwielbia biegać i wykonywać zadania powierzane mu przez przewodnika. Właściciel psa powinien dysponować czasem i być osobą aktywną. Border collie potrzebuje właściciela o spokojnym usposobieniu, który będzie w stanie żyć z nim w harmonii i potrafić się z nim porozumieć, gdyż w przeciwnym razie border łatwo wymknie się spod kontroli. Border collie to pies szczerze oddany swojemu właścicielowi, uległy i zrównoważony. Charakter często determinuje przeznaczenie psa – psy sportowe cechuje większa uległość, niż typowo pasterskie. Jak w każdej rasie, osobniki border collie potrafią różnić się zachowaniem i charakterem, bywają psy bardzo dominujące, uległe, o słabszym i mocniejszym charakterze. Charakter szczeniaków z jednego miotu może się diametralnie różnić.

Obejrzyj jak Border Collie o imieniu Tex wygrywa mistrzostwa Masters Agility Championship